ดิน

“การพัฒนาคุณภาพกาแฟไทยอย่างยั่งยืน” คือ สิ่งที่พวกเรามุ่งมั่นมาตลอดการเข้าสู่โลกกาแฟ ซึ่งการที่ คุณภาพดีขึ้น และดีอย่างยั่งยืนได้นั้น คงต้องย้อนกลับไปตั้งแต่การปลูกกาแฟกันเลย

การพัฒนากาแฟตั้งแต่ต้นน้ำมีความสำคัญ กาแฟอร่อยที่สุดเมื่ออยู่บนต้น และเมื่อเด็ดผลกาแฟออกมาแล้ว ความอร่อยนั้นก็จะค่อยๆ ลดลงเรื่อยๆ จนมาอยู่ในแก้วของเรา ดังนั้นหากผลกาแฟบนต้นมีคุณภาพดีและเรามีกระบวน การหลังจากนั้นที่สามารถรักษาคุณภาพและความอร่อยไว้ให้มากที่สุด ทั้งกระบวนการเก็บผลกาแฟ การทำ process การคั่ว และการสกัดน้ำกาแฟแล้วล่ะก็กาแฟที่เราดื่มก็จะมีคุณภาพดีแน่นอน

หนึ่งในความสำคัญของต้นทางการปลูกกาแฟ คือ “ดิน” ดินสำคัญต่อการปลูกกาแฟ เพราะเป็นแหล่งอาหารของต้นกาแฟเพื่อนำไปใช้ในการเจริญ เติบโตและสะสมสารอาหารในเชอรี่กาแฟ หากมีดินที่เหมาะสมสำหรับต้นกาแฟ ทั้งธาตุอาหาร สภาพดิน และระบบนิเวศในดินแล้ว จะช่วยส่งเสริมให้ต้นกาแฟออกผลผลิตที่มีคุณภาพดีให้กับเราได้

ดินประกอบด้วยแร่ธาตุ(อนินทรียวัตถุ) อินทรียวัตถุ(ซากพืช ซากสัตว์) อากาศ และน้ำ ซึ่งล้วนสำคัญต่อการเจริญเติบโตของต้นกาแฟ การที่ดินมีลักษณะแตกต่างกัน เช่น ความเป็นกรดด่างซึ่ง ส่งผลต่อการ ปลดปล่อยธาตุอาหาร เนื้อดินซึ่งแสดงว่าดินจะอมธาตุอาหารได้มากน้อยแค่ไหน ประเภทและปริมาณของธาตุอาหารหลักและจุลธาตุซึ่งส่งเสริมต้นกาแฟในแต่ละส่วน (การเจริญเติบโตของใบและลำต้น น้ำหนัก ความหวาน และ density ) แล้วก็ย่อมส่งผลต่อผลกาแฟที่จะได้มา การรู้จักดินของตนเองจึงสำคัญ รู้ว่าดินเป็นแบบไหน อย่างไร มีอะไรในดินบ้าง เหมาะสมกับการปลูกกาแฟไหม หากไม่ก็จะได้คิดต่อว่าควรปรับปรุงดินอย่างไรต่อไป

ธาตุอาหารเมื่อถูกต้นไม้นำไปใช้เรื่อยๆ ก็มีวันหมด ดังนั้นหากจะให้ดินดีได้ต่อไปก็ต้องบำรุงดิน อาจด้วยการที่เราเติมอินทรียวัตถุเข้าไป หรือจะให้ดินดีอย่างยั่งยืนก็ควรพึ่งพากระบวนการหมุนเวียนธาตุอาหารตามธรรมชาติซึ่งเกิดจากระบบนิเวศในดินด้วย

ระบบนิเวศในดินมีทั้งสิ่งมีชีวิดขนาดใหญ่ที่เรามองเห็นได้ เช่น ไส้เดือน ไปจนถึงขนาดเล็กที่เรามองไม่ เห็น เช่น แบคทีเรียและรา สิ่งมีชีวิตในดินที่มีอยู่หลากหลายสายพันธุ์ช่วยสร้างอาหารและปรับสภาพดิน ซึ่งเป็นกระบวนการทางธรรมชาติที่มีความสำคัญมาก ทั้งช่วยย่อยสลายซากพืช ซากสัตว์ให้กลายเป็น อินทรียวัตถุชิ้นเล็ก และย่อยสลายอินทรียวัตถุให้อยู่ในรูปที่ต้นกาแฟนำไปใช้ประโยชน์ได้ อีกทั้งยังช่วย ให้ดินร่วยซุย และราที่อยู่กับรากต้นไม้ก็ช่วยดูดซับน้ำและธาตุอาหารในดินส่งกลับมาให้ยังต้นไม้ การ ดูแลดินจึงไม่เพียงมุ่งเติมอาหารให้กับดินเท่านั้น แต่ควรคำนึงถึงสิ่งมีชีวิตต่างๆที่อาศัยอยู่ในดินด้วย

เมื่อพวกเรานึกถึงการทำกาแฟให้ดี จึงมักจะมองย้อนกลับไปตั้งแต่เรื่องดินว่าสิ่งสำคัญในการปลูกกาแฟให้มีคุณภาพดีอย่างยั่งยืน คือ 'การรักษาความอุดมสมบูรณ์ของดินและอินทรียวัตถุในดิน'

เรื่องราวของดินนั้น ยังมีอีกมากมาย ซึ่งหากมีโอกาสพวกเราก็จะมาเล่าให้ฟังกันต่อไปนะ

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

เรื่อง, ภาพ และเรียบเรียง: Adminพ่อบิ๊กและแม่จอม